بحران در مطالعه ی جامعه ی ایرانی: تأملاتی پیرامون جامعه ی ایرانی

Authors

جواد افشارکهن

استادیار گروه علوم اجتماعی- دانشگاه بوعلی همدان

abstract

نظریه های اجتماعی از خلال به کارگیری مفاهیم ابداعی خود، شناخت پدیدارهای مختلف اجتماعی در یک جامعه را تسهیل می کنند و توضیحات خود درباره ی علل ظهور، دگردیسی و فرجام واقعیات اجتماعی را با پیامدهای کوتاه یا بلندمدت مرتب برآن ها پیوند می زنند. فرآیند تحولات به هم پیوسته، توأمان و سه گانه در قلمروهای واقعیت اجتماعی، نظریه ی فلسفی و نظریه ی اجتماعی می تواند عینیت ها را به گونه ای مؤثر و کارآمد در سپهر اندیشه و ذهنیت توجیه پذیر و در عرصه ی کنش اجتماعی قابل کنترل سازد. اما در شرایط برهم خوردن این همزمانی که عموماً در شرایط جوامع پیرامونی رخ می دهد، درک و تفسیر وضعیت این جوامع با دشواری مواجه می شود. با گذشت حدود نیم قرن از حضور جامعه شناسی و جامعه شناسان در نظام دانشگاهی ایران، به نظر می رسد دستاوردهای اندیشه ی اجتماعی ایرانی در جهت شناخت جامعه ی ایران و پیش بینی تحولات آن چندان قابل اعتنا نیست و منطق دگرگونی ها و فراز و نشیب های اجتماعی را نمی توان در چارچوب نظریات موجود فهم و  قابل پیش بینی نمود. مقاله ی حاضر براساس بررسی های خود در حول محورهای: الف) نسبت اندیشه ی فلسفی واندیشه ی اجتماعی ب) ویژگی های جامعه ی ایرانی به عنوان جامعه ای پیرامونی ج) قابلیت ها وتحدیدهای مؤثر براندیشه ورزی اجتماعی در ایران، می کوشد چالش ها و موانع موجود بر سرراه نظریه پردازی درباره ی جامعه ی ایران را مورد مطالعه قرار دهد و به بحث درباره ی عوامل بحران در تأمل اجتماعی نظام مند و روش مند پیرامون واقعیات جامعه ی ایرانی بپردازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

حقیقت مشروطه در بازی زبانی جامعه ی ایرانی

مشروطه مهم ترین آوردگاه سنت های فکری- سیاسی متفاوت ایرانی، اسلامی و غربی و سنت های تلفیقی برآمده از آنها است. در این میان، اصحاب سنت اسلام فقاهتی در تباین، سازگاری یا ناسازگاری سنت اسلامی با سنت لیبرال غربی راه هایی متفاوت را پیمودند. در این پژوهش از آن دسته از فقها و مراجعی که در خوانش مجدد از اسلام؛ معتقد به سازگاری سنت ایرانی/اسلامی با سنت غربی بودند به عنوان سنت اسلام نواندیش یاد می شود. ...

full text

اعتبارسنجی پرسشنامه ی شخصیت خودشیفته (NPI-16) در جامعه ی ایرانی

از آنجا که خودشیفتگی رویکردی تک‌بعدی دارد و استفاده از پرسش نامه‌های طولانی کاربرد بالینی و پژوهشی مناسبی ندارند، لذا معرفی پرسش‌نامه‌های کوتاه الزامی به نظر می‌رسد. پرسش‌نامه‌ی شخصیت خودشیفته (NPI-16) ابزار خودسنجی کوتاهی برای سنجش ویژگی‌های خودشیفتگی در گروه‌های غیربالینی می‌باشد. این پژوهش به منظور اعتبارسنجی این پرسش‌نامه در جمعیت ایرانی انجام‌شد. روش‌کار: در این مطالعه‌ی زمینه‌یابی مقطعی،...

full text

نگاهی جامعه شناختی به رابطه ی میان مهندسی و جامعه

در این مقاله از نگاهی جامع هشناسانه به بررسی جایگاه مهندسی به عنوان نهادی اجتماعی پرداخته ورابطه ی میان مهندسی و جامعه بررسی م یشود. در چارچوب نگاهی جامع هشناسانه به مهندسی، برارتقای کیفیت آموزش مهندسی و تربیت مهندسانی حساس به ارز شهای اجتماعی تأکید م یشود.ابتدا با نگاهی توصیفی، به رابطه ی میان فناوری و جامعه و سهم تأثیرگذاری هر یک بر شک لگیریدیگری اشاره م یگردد. سپس نقش مهندسی در جامع هی مدرن ...

full text

جستاری جامعه شناختی پیرامون ازخودبیگانگی، شهر و داستان ( بررسی پدیده ی ازخودبیگانگی در جامعه ی شهری مسکو در داستان «دل سگ»)

در این نوشتار، پدیده­ی ازخودبیگانگی در محیط شهری مسکو در داستان بلند «دل سگ»، اثر میخائیل بولگاکف مورد مطالعه قرار گرفته­است. این داستان بلند، سرخوردگی نویسنده از انقلاب سال 1917م روسیه را بازتاب می­دهد. پرسش مطرح­شده در این نوشتار این است که پدیده­ی الیناسیون انسان شهرنشین، چگونه به صورت یک الگو در ادبیات داستانی شوروی شکل گرفته و بولگاکف با چه شیوه­ای در صدد طرح، توصیف و حل این مسأله برآمده­ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جامعه شناسی ایران

جلد ۱۱، شماره ۱، صفحات ۱۰۸-۱۲۱

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023